Substancje emitowane przez środki stosowane w gospodarstwie domowym

Substancje emitowane przez środki stosowane w gospodarstwie domowym

We współczesnym domu znajduje się wiele środków pochodzenia chemicznego. Są to preparaty do czyszczenia mebli i różnego rodzaju sprzętów domowych, środki owadobójcze i substancje zapachowe. Często ich składnikami są związki otrzymywane z produktów przerobu ropy naftowej. Substancje te są na ogól łatwo palne, a większość z nich to związki lotne. Gromadzące się pary mogą być trujące, a prawie wszystkie działają podrażniająco, zarówno na drogi oddechowe, jak i na skórę. Wsiadając np. do nowego samochodu, jesteśmy narażeni na działanie ponad 100 rodzajów szkodliwych wyziewów. Najbardziej szkodliwe to: formaldehyd, chlorowe pochodne węglowodorów i pochodne fenolu. Związki te najłatwiej uwalniają się w czasie stosowania różnego rodzaju spryskiwaczy w aerozolu, środków owadobójczych i wyrobów z tworzyw sztucznych.

Formaldehyd jest stosowany do produkcji tworzyw i włókien sztucznych, klejów, impregnatów, leków, kosmetyków, a ze względu na właściwości dezynfekcyjne i konserwujące, także do produkcji środków czystości. Chociaż zawartość formaldehydu w każdym z tych produktów jest stosunkowo niewielka, to jednak skumulowanie w jednym pomieszczeniu preparatów czy materiałów, z których może się on ulatniać, może doprowadzić do niebezpiecznie wysokiego stężenia tego gazu. Formaldehyd powoduje podrażnienie spojówek, śluzówki nosa i gardła, może powodować kłopoty z oddychaniem, krwotoki z nosa, bóle głowy, mdłości i potęgować uczucie zmęczenia. Ostatnio formaldehyd uważany jest także za związek rakotwórczy. Zaliczany jest też do grupy najostrzejszych alergenów pochodzenia chemicznego. W latach siedemdziesiątych był stosowany do produkcji pianki mocznikowo-formaldehydowej, używanej do ocieplania budynków. Obecnie jej stosowanie w wielu krajach jest już zabronione. Duża wilgotność i wysoka temperatura wzmaga wydzielanie się i aktywność formaldehydu.

Chlorki organiczne, związki węglowodorów i chloru, stanowią bardzo poważne ryzyko dla zdrowia i środowiska. Są dla organizmów żywych trujące i potencjalnie rakotwórcze, kumulują się głównie w tkance tłuszczowej. Wiele pestycydów, tworzyw sztucznych, rozpuszczalników oraz płynów do czyszczenia i konserwacji zawiera składniki należące do tej klasy związków. Przedstawicielami chlorków organicznych są: polichlorek winylu (PVC) i bardzo rakotwórcze polichloropochodne bifenylu (PCB).

Fenole to grupa związków organicznych, będących pochodnymi węglowodorów aromatycznych. Najprostszy jest fenol (kwas karbolowy) stosowany w środkach dezynfekcyjnych, czyszczących, odświeżających. Fenole są stosowane do wytwarzania żywic fenolowo-formaldehydowych, używanych do produkcji tworzyw sztucznych, farb, lakierów i past. Fenol (i jego pochodne) może stanowić zanieczyszczenie wody; podrażnia skórę, wywołuje mdłości i trudności z oddychaniem.

Do wykończenia domu używa się farb, lakierów oraz klejów, zawierających niebezpieczne, łatwo ulatniające się związki organiczne w trakcie ich używania, a nawet po wyschnięciu. Zawarte w farbach metale są również szkodliwe. Najbardziej niebezpieczne są środki usuwające farbę, ponieważ mogą zawierać łatwo palne i rakotwórcze związki chemiczne (stosowanie jednego z nich – benzenu – jest obecnie zakazane w wielu krajach).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *